vrijdag 31 juli 2015

# 6: Herdenkingskaarten zelf maken

Zelf kaarten maken is in Nederland nog steeds één van de meest populaire hobbies. Met behulp van de Trouvaille stans/embosmachine en bijbehorende mallen van Joy! Crafts ontstaan de prachtigste kaarten, vaak vele malen mooier dan de in de winkel gekochte exemplaren. Speciaal voor Familie in Beeld maakte de bekende kaartenmaakster Ineke Bezemer deze 3 familie- of herdenkingskaarten.


De 2 kaarten links (afmetingen 12x16 cm) zijn ‘enkel’- d.w.z. dat ze niet open kunnen om er binnenin een boodschap o.i.d. te schrijven. Overigens is de werkwijze bij het maken van zo’n dubbele kaart niet anders, u moet alleen kiezen of de vouw aan de linker- of aan de bovenkant komt. De kaart rechts is groter (15x21 cm) en heeft wel een open te vouwen achterkant – zie verderop in dit artikel.
De eerste (ansicht)kaarten werden rond 1870 verstuurd en waren vooral bedoeld om de geadresseerde ergens over te berichten. In die tijd immers was er nog geen telefoon. Later kwamen daar de felicitatie-, vakantie- en kerstkaarten bij. 
De hobby zelf kaarten maken begon aan zijn succes-verhaal zo’n 30/35 jaar geleden. Kaartenmaaksters maken vooral gelegenheidskaarten, waarbij de kerstkaart de kroon spant en waaraan (vanwege de vereiste ‘oplage’) vaak al in de zomermaanden begonnen wordt. Maar ook een mooie of lieve kaart voor ‘gewoon zo maar’ wordt als verrassing verstuurd. Voor de echte kaartenmaakster is elke kaart weer een uitdaging, zeker wanneer ze in de hobbywinkel net nieuw dessinpapier en/of nieuwe mallen gekocht heeft. Niet alleen het maken van een kaart is leuk, ook het ontvangen van zo’n zelfgemaakt exemplaar is een feest, al was het alleen maar omdat iemand écht voor jou is bezig geweest en er (meestal) een heel persoonlijke draai aan gegeven heeft. 

Een enkele kaart blijft niet uit zichzelf staan. Hij moet of op een mini-ezeltje of ergens tegenaan gezet worden. Op deze foto zijn heel duidelijk de verschillen tussen de beide uitgestanste portret-lijstvormen te zien. Heel bijzonder zijn de bijna kaart-hoge, verticaal geplaatste ornamentstroken links en rechts van de rechthoek. Door ze net even iets ter hoogte van het gezicht aan de buitenkant uit te laten steken wordt extra nadruk op de persoon gelegd.

Familiekaarten
De hier getoonde exemplaren zijn een soort herdenkingskaarten, waarbij vroegere familieleden nog eens in het zonnetje gezet worden. Dat kan zijn ter gelegenheid van een bijzondere gebeurtenis, een 100- of 150ste geboortedag of een ander memorabel moment. Dergelijke kaarten zijn bedoeld voor nog in leven zijnde familieleden die de betreffende persoon ofwel gekend hebben, ofwel simpelweg in hem of haar geïnteresseerd zijn. Zo’n kaart kan natuurlijk ook gemaakt worden voor een nog in leven zijnde (groot)ouder of ander familielid bij het bereiken van een hoge leeftijd. Een andere reden zou een uitnodiging voor een familiereünie kunnen zijn, of zomaar als nostalgische (felicitatie)kaart. 

Verschillende lagen en technieken 
Elke kaart is uit een aantal verschillende lagen opgebouwd. Zo’n laag kan gestanst en/of geëmbost, maar ook gewoon vlak zijn. Zo bestaat kaart A (het zittende en staande zusje) uit 8 lagen, kaart B (het portret) uit 8 lagen + 4 lagen voor de bloem en de grote, dubbele kaart C uit maar liefst 11 lagen (en dat is dan alleen nog maar de voorkant). Nu zijn 11 lagen wel heel veel en zoiets doe je alleen maar als het om slechts één exemplaar voor een heel bijzondere gelegenheid gaat. De meeste lagen zijn overigens vlak, dus dat werkt relatief snel. 

De bij deze kaarten gebruikte technieken zijn: snijden/plakken, distressen, matten, stansen, embossen en reliëf kleuren. Het zijn stuk voor stuk technieken welke op zich niet moeilijk zijn en die ook al eens eerder in Familie in Beeld behandeld zijn – zie hiervoor o.a. de gedrukte uitgaven nummer 1 t/m 4 uit 2013 en 2014. Natuurlijk moet u, afhankelijk van uw ervaring, voor het maken van zo’n kaart er wel even voor gaan zitten, maar na een avondje creatief bezig zijn, heb je dan ook wat. 

Een bijzondere kaart voor een bijzondere gelegenheid: 100 jaar geleden begonnen de gezusters Bruinsel een ‘winkel in de modes’ aan de Winterstraat te Dirksland. Naast de destijds genomen portretfoto van beide dames wordt de voorzijde van de kaart ‘verluchtigd’ met een kopie van een advertentie van de winkel uit 1915 (gevonden op www.krantenbankzeeland.nl) en een bijna 100 jaar oude familiefoto met daarop de pui van de betreffende winkel. Om wat diepte in het geheel te krijgen is er onder de winkelfoto en de advertentie 2 en 4 mm dik foamtape geplakt. 

Meer informatie / zelf doen 
Het zou te veel ruimte in beslag nemen om hier stap voor stap alle handelingen te beschrijven. Een principebeschrijving en lijst van gebruikte materialen/gereedschap vindt u hieronder. 
Met behulp van de hier boven genoemde techniekbeschrijvingen in Familie in Beeld kunt u aan de slag. Bent u niet in het bezit van het stans/embos-apparaat ‘Trouvaille’, dan kunt u hiervan op crop- en demo-dagen van Familie in Beeld in Creatief Centrum Heesch gratis gebruik maken. Dat geldt eventueel ook voor de getoonde stans/embos-mallen. Zie voor de datums onze website onder workshops Familie in Beeld. 

Creatieve workshop
Naast de workshop ‘basistechnieken kwartierstaat-album’ gaat Wim Kros ook de dagcursus ‘creatieve technieken kwartierstaat-album’ geven. Hierbij komen o.a. de volgende technieken aan bod: stansen, embossen, alternatief hechten met eye-lets/brads, creatief matten, scheuren en het maken van een (verkleind) mini-boekje. 
De eerste workshop wordt op zaterdag 26 september gehouden en er is plaats voor maximaal acht personen. Voor meer info zie ‘workshops Familie in Beeld’. 

Links: dankzij de schaduwranden is goed te zien dat de kaart uit meerdere lagen is opgebouwd. Ook de geëmboste reliëfdetails, die gedeeltelijk met de kleur Walnut Stain zijn ‘geblend’, zijn goed zichtbaar.
Rechts: o
m de uitgestanste delen extra goed uit te laten komen, is er een op dezelfde manier geëmboste vorm van groen cardstockpapier onder de bovenste vorm van crèmekleurig papier geplakt. De groene vorm is 1 tot 1,5 mm groter uitgeknipt, zodat hij rondom iets uitsteekt en dus beter opvalt.

Werkwijze stansen/embossen
De buitenranden van alle platte papierlagen zijn gedistresst (zie tijdschrift Familie in Beeld nr. 3 pagina 19/20) met Distress Ink (kleur walnut stain), dat met een zgn. ‘dauber’ of blendingtool wordt opgebracht. De gestanste en vervolgens geëmboste figuren (zoals sierranden, lelies en portretlijstjes) zijn op het reliëfgedeelte eveneens (gedeeltelijk) met walnut stain gekleurd (‘geblend’). Ook hierbij wordt gebruik gemaakt van een dauber, die eenvoudigweg als een vingerhoed op de wijsvinger geschoven wordt. 

De sierranden en lelies bestaan uit één laag papier. Bij de foto- of portretlijsten is dat anders, deze bestaan uit 2 lagen van hetzelfde of verschillend gekleurd papier. Door de dubbele laag komt de embossing veel beter tot z’n recht. Bij verschillende kleuren papier is dat nog duidelijker.  


Ga bij het stansen/embossen (zie ook tijdschrift Familie in Beeld nr. 3 pagina 27) als volgt te werk. Maak eerst de bovenste laag  (waarvan het reliëf dus gedeeltelijk gekleurd wordt). 

- Leg het papier met de mooie kant naar boven op de (grijze) stansplaat. 
- Leg hierop de stansmal met de opstaande snijranden naar beneden. 
- Leg de witte stansplaat hierop en draai het geheel één keer door de Trouvaille. 
- Haal de witte stansplaat eraf en pak de snijmal, met daarin nog de uitgesneden vorm, op. Laat deze vorm erin zitten en ga nu als volgt embossen: 
- Leg de metalen snijmal met de papieren vorm er nog in naar boven op de witte plaat. 
- Leg de zachte, zwarte mat er overheen. 
- Leg de zwarte plaat er op. 
- Draai het geheel door de Trouvaille, eventueel heen en terug. 
- Haal de harde en zachte plaat eraf, laat de geëmboste, papieren vorm in de mal zitten en kleur het reliëf op de gewenste plaatsen met Distress Ink. 
- Haal de papieren vorm eruit; de bovenste laag van de portretlijst is nu klaar. 

De vorm van de onderste laag is 1 à 1,5 mm groter dan de bovenste laag (hierdoor komt de vorm van de bovenste laag beter uit), maar wordt met dezelfde mal gemaakt: 

- Leg de mal met de snijkant naar boven op de grijze stansplaat. 
- Leg hierop het papier met de mooie kant naar beneden.
- Leg de zwarte, zachte mat hierop en herhaal punt 7 en 8 van hierboven en haal vervolgens de geëmboste, papieren vorm uit de mal. 
Knip het papier rondom de vorm langs het geëmboste randje ietsje ruimer (circa 1 à 1,5 mm) uit. Plak met enkele puntjes PaperBlossomlijm van Joy! Crafts (aanbrengen met een cocktailprikker of tandenstoker) de beide lagen op elkaar. Doe hetzelfde met de overige geëmboste en ‘geblende’ papierornamentjes. Lijm de onderliggende, vlakke kaartvellen met de fotolijmroller of dubbelklevend plakband op elkaar en werk daarbij van onder naar boven. 

De binnenkant van de grote kaart. Iets minder uitbundig dan de voorkant, maar ook hier een advertentie van de gezusters Bruinsel, eveneens gevonden op de krantenbank. Het geruite papier is niet direct op de groene kaart geplakt, maar er zit nog een laag crèmekleurig cardstock tussen. Van beide lagen zijn de randen gedistresst en met de dauber bruin (Walnut Stain) gemaakt. Dat geldt eveneens voor het dessinpapier op de rechter kaarthelft, waarop de tekst is geprint. Naast de bewerkte randen is ook het oppervlak van het papier met Distress Ink (kleur Vintage Photo) bewerkt. Nu niet met de dauber, maar met de ‘blending-tool’.  

Gebruikt gereedschap:stans/embos-apparaat de ‘Trouvaille’ van Joy! Crafts * Noor! Design stencils van Joy! Crafts nr. 6002/0254 – 6002/0256 – 6002/0356 – 6002/0357 – 6002/0156 * afbreekmes, transprante ruitjesliniaal, snijmat, daubers van Joy! Crafts nr. 6200/0221 en de blendingtool van Ranger. 

Gebruikt materiaal: 
* kraftkarton 8089/0203 van Joy! Crafts * PaperBlossom lijm 6100/0496 * Noor! Design Paperblocs 6011/0301 – 6011/0303 – 6011/0304 van Joy! Crafts * Papicolor Original A3 karton 200 grams olijfgroen (F126) en nootbruin (F009) * Ranger Distress Ink kleur walnut stain.